Juiste inzet van telemonitoring speelt 1.300 fte vrij in de ziekenhuizen

De personeelstekorten in de zorg blijven stijgen. De druk op het zorgpersoneel neemt toe en de wachttijden voor patiënten lopen nog steeds op. De voorspelling is dat na 2025 het tekort toeneemt tot circa 85.000 mensen in de totale zorgsector, waarvan 15.000 in de medisch specialistische zorg. Arbeidsbesparende innovaties zijn daarom meer dan noodzaakzakelijk. Eén van de innovaties is telemonitoring, waarbij de patiënt zorg krijgt in de thuissituatie, terwijl het ziekenhuis de patiënt op afstand monitort.

Minder kwetsbaar door gezamenlijke organiseren

Bart Berden, bestuurder van het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) en Marjo Vissers, CEO van Coöperatie VGZ maken zich zorgen om het ontbreken van een gezamenlijk aanpak op het vlak van telemonitoring. Marjo Vissers: ‘Op basis van data die is verzameld binnen het ervaringsnetwerk Zinnige Zorg  blijkt een tijdsbesparing mogelijk ter grootte van 1.300 voltijd werknemers (fte). Tenminste, als 71 ziekenhuizen in Nederland telemonitoring inzetten en dit via landelijke hubs (samenwerkingsverbanden) organiseren. Maar, misschien nog wel belangrijker, het biedt ook de kans om wachtlijsten aan de ene kant van het land op te lossen met capaciteit vanuit een andere regio. We worden dus minder kwetsbaar voor (tijdelijke) regionale capaciteitstekorten.’ Bart Berden: ‘En dat is nog maar het topje van de ijsberg. De nood is nu echt hoog, dus we moeten telemonitoring nog meer en beter gaan organiseren. Niet per instelling, maar gezamenlijk voor meerdere instellingen.’

Met elkaar leren

Sinds de coronacrisis is telemonitoring razendsnel opgeschaald voor chronische en klinische patiënten. De patiënt voelt zich er veiliger bij en door het monitoren van vitale waarden wordt voorkomen dat patiënten onopgemerkt verslechteren en opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Uit data van het ervaringsnetwerk Zinnige Zorg blijkt dat door telemonitoring in te richten volgens de principes van passende zorg, het aantal fysieke policonsulten en het aantal opnames daalt. Zo zien we bijvoorbeeld dat het monitoren van patiënten met hartfalen leidt tot 44% minder opnames. Bart Berden: ‘Er is een grote variatie aan telemonitoring- programma’s en de effecten op zorggebruik, blijkt uit onderzoek van IQ healthcare. Niet alle inzet van telemonitoring is nu effectief. Het vereist meer onderzoek. Daarom is het van belang om met elkaar te leren hoe we met telemonitoring het zorgpad zo optimaal en zinnig mogelijk kunnen inrichten.’ ‘Zo kan schaarse capaciteit van de professionals beter worden verdeeld voor patiënten die de zorg hard nodig hebben’, aldus Marjo Vissers.

Landelijke hubs

‘We moeten ons wel realiseren, vervolgt Bart Berden, dat het niet alleen capaciteit vrijspeelt. Telemonitoring vergt ook extra tijd, capaciteit en vaardigheden van de professionals om signalen 24/7 op te volgen. Door telemonitoring gezamenlijk te organiseren voor patiënten uit meerdere instellingen kan de extra capaciteit die nodig is – onder andere ‘s nachts, ‘s avonds en in de weekenden - zo optimaal mogelijk worden benut.’ 

Marjo Vissers: ‘Vanuit VGZ zien we dat dit in de toekomst georganiseerd wordt vanuit 3 tot 5 landelijke (monitoring) hubs. Het idee van een monitoring hub is dat patiënten van verschillende zorgaanbieders gezamenlijk op afstand worden gemonitord. Hierdoor hoeven niet alle zorgaanbieders zelf de 24/7 monitoring in te richten en te bemensen. Want daar hebben we de mensen gewoonweg niet voor. Mercy Virtual laat zien dat het kan: het ziekenhuis monitort patiënten van 38 verschillende locaties, over 7 staten in Amerika.’

Op afstand

Bart: ‘Het gezamenlijk organiseren van de monitoring zal een aanzienlijke bijdrage leveren aan het verlichten van het personeelstekort. Het potentieel is nog vele malen groter als we ook kijken naar bredere samenwerking in de keten, zoals we als ROAZ Brabant van de coronacrisis hebben geleerd. Samen met onze ketenpartners zoals de huisartsen en thuiszorgorganisaties kunnen we de zorg versterken die patiënt in de veilige omgeving van zijn eigen huis ontvangt.’

Naast de minder benodigde inzet van personeel, zien we ook nog eens een grotere groep personeel die weer ingezet kan worden. Zo laat Mercy Virtual zien dat professionals waarvoor fysieke zorg aan bed te belastend is, patiënten op afstand kunnen monitoren. Vaak zijn dit zeer ervaren verpleegkundigen die juist hun ervaring kunnen inzetten om mensen op afstand te helpen. Ook zien we dat deze nieuwe rollen het werk van de verpleegkundige gevarieerder maakt.