Ouderen blijven langer veilig en prettig thuis wonen dankzij initiatief Sociaal Arrangeren

23-11-2023

In 2021 sloegen Sterker sociaal werk, ZZG zorggroep, NEO Huisartsenzorg, Buurtzorg, de gemeente Nijmegen en Coöperatie VGZ hun handen ineen voor een nieuw initiatief: Sociaal arrangeren. Dit project, geïnitieerd door Sterker, helpt kwetsbare Nijmeegse ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Een centrale rol wordt vervuld door de ‘Sociaal arrangeur’: een Sociaal werker met expertise ouderen. Nu – twee jaar later – zijn de eindresultaten van het project bekend en veelbelovend. De 50 ouderen die deelnamen aan het project konden gemiddeld 7 maanden langer thuis blijven wonen en daarmee was er pas later zwaardere zorg nodig in een woonzorglocatie. Daarnaast ervaren ouderen door de inzet van een Sociaal arrangeur een hogere kwaliteit van leven, worden mantelzorgers ontlast en crisissituaties verminderd.

Aanpak: huisbezoek en coördinatie

Hoe gaat Sociaal arrangeren in zijn werk? Via de huisarts of wijkverpleegkundige wordt een oudere (met kwetsbaarheden op meerdere leefgebieden en cognitieve problemen) aangemeld voor het project. De Sociaal arrangeur maakt vervolgens een afspraak voor een huisbezoek en bespreekt samen met de betrokkene en eventuele mantelzorger(s) welke ondersteuning nodig is en welke activiteiten voor de oudere écht belangrijk zijn in het leven. De Sociaal arrangeur verwerkt alles in een plan voor zowel het zorg/medisch als sociaal domein. Welke professionele zorg is passend en wat kunnen vrijwilligers en mantelzorgers bieden? Maar ook: hoe houdt de oudere zoveel mogelijk eigen regie? In overleg met huisarts of wijkverpleegkundige worden alle zorg- en welzijnsactiviteiten goed op elkaar afgestemd. De Sociaal arrangeur houdt zo overzicht en blijft het aanspreekpunt voor alle betrokken professionals, vrijwilligers en mantelzorgers. Zo ontstaat een ervaring van gezamenlijke zorg en ondersteuning.

Het domeinoverstijgend samenwerken gaat niet vanzelf. De sociaal arrangeur is het centrale aanspreekpunt voor de huisartsen, wijkverpleegkundigen en mantelzorgers over domeinen heen. In deze aanpak, waarbij wordt gewerkt met één (zorg)plan, is het samenwerken met het sociale netwerk, professionals en mantelzorgers van belang. De Sociaal arrangeur houdt zelf een vinger aan de pols bij de oudere, waardoor proactief problemen en gespecialiseerde zorg wordt voorkomen. Het vergt inzet om samen te werken, maar het werpt zijn vruchten af.

Zorgprofessionals worden ontlast

De huisartsen en wijkverpleegkundigen voelen zich geholpen en ontlast door Sociaal arrangeren. Ook spreken alle professionals tevredenheid uit over de werkwijze én opbrengst. Professionals geven aan dat Sociaal arrangeren in veel gevallen meer gespecialiseerde zorg voorkomt, mede door de verschillende soorten zorg- en ondersteuning rondom de oudere in samenhang op te pakken. Hierbij geven huisartsen terug ook minder consulten en telefoontjes te ontvangen van ouderen dan voorheen. Ook is het volgens de wijkverpleegkundige en huisarts fijn dat iedereen zich weer op zijn eigen professie kan focussen.

In de toekomst structureel inzetten

Hoe gaat het nu verder met het project Sociaal arrangeren? Op basis van de opgedane ervaringen tijdens het project wordt nu een Handboek Sociaal arrangeren en een bundel ‘lessons learned’ met succes- en leerfactoren opgesteld. Zo kunnen anderen deze werkwijze ook implementeren en/of een project starten zonder dat ze het wiel opnieuw uit hoeven te vinden. De betrokken partijen onderzoeken of Sociaal arrangeren gecontinueerd kan worden en of het per 2024 uitgebreid kan worden in Nijmegen en omgeving. Lizzy van der Horst, projectleider Sociaal arrangeren: “Ik hoop dat het project snel opgeschaald kan worden binnen het land. Verder is het mijn droom dat ouderen met kwetsbaarheden op meerdere leefgebieden, maar zonder geheugenklachten ook in aanmerking komen voor Sociaal arrangeren. Ik ben ervan overtuigd dat deze groep daar veel baat bij zal hebben. En dat zijn veel zorgprofessionals met me eens.”