Hoe zorgen we ervoor dat Nederlanders in de toekomst de zorg kunnen blijven krijgen die zij nodig hebben? Dat is geen vanzelfsprekendheid. De druk op de zorg neemt in een rap tempo toe. Vergrijzing leidt tot een stijgende zorgvraag en tegelijkertijd zijn er steeds minder zorgprofessionals om de zorg te verlenen. Om de zorg toegankelijk te houden is het van groot belang dat de zorg anders en dichtbij wordt georganiseerd, het informele netwerk van mensen wordt versterkt en dat er meer sociale verbindingen tussen mensen ontstaan. Die uitdagingen gaat de Wijkverpleging Alliantie aan met het transformatieplan ‘De buurt als ecosysteem voor maatschappelijke gezondheidszorg’. De alliantie is een samenwerking tussen 16 grote wijkverplegingorganisaties verspreid door heel Nederland.
Zorgverzekeraars Coöperatie VGZ en Zilveren Kruis hebben het transformatieplan recent goedgekeurd. Met de goedkeuring kan de alliantie met een budget van 40 miljoen euro aan IZA-geld starten met de transformatie naar een maatschappelijke gezondheidszorg. Zij willen hier buurten in heel Nederland bij betrekken. De alliantie start met 20 buurten en heeft de ambitie dat er 100 buurten aangesloten zijn in 2027. Het plan is opgebouwd aan de hand van vijf thema’s: (1) Preventie als mindset, (2) Integrale eerstelijnszorg, (3) Behandeling thuis, (4) Zorgzame buurten en (5) Lerende buurten.
De Wijkverpleging Alliantie verwacht dat de inzet van dit plan over een aantal jaar veel tijd van zorgprofessionals in de huisartsenzorg, ziekenhuiszorg en wijkverpleging vrijspeelt. Met als uiteindelijk resultaat ongeveer 15 procent minder inzet van wijkverpleging per cliënt, 20 procent minder ziekenhuisopnames van kwetsbare ouderen en 10 procent minder consulten bij de huisarts. Jos de Blok, bestuurder bij Buurtzorg: “Als eind 2029 de transitie heeft plaatsgevonden in 1.000 buurten dan zorgt dit ervoor dat er 27.000 minder zorgprofessionals nodig zijn. En dat is hard nodig, want er is nu al een dringend tekort aan professionals. De beloften zijn keihard en ook niet uit de lucht gegrepen.”
Agnes Klaren, bestuurder bij Thebe: “We gaan in deze alliantie zorg dichtbij organiseren, samen met de buurt en met collega professionals in de eerste lijn. Daardoor krijgen we een sterke, zichtbare 1e lijn met een bescheiden inzet van specialisten en een grote rol voor betrokken buurtbewoners. In deze wijken is veel aandacht voor gezondheid (i.p.v. ziekte), preventie en het versterken van sociale verbondenheid. We gaan weer omkijken naar elkaar! Onze centrale gedachte is dat we dit kleinschalig doen, eenvoudig en integraal. Samenwerking tussen burgers en professionals met aandacht voor preventie zal gaan leiden tot prettig leven, gezond blijven en minder behoefte aan professionele zorg.”
In 20 buurten in Nederland gaat de transitie nu starten. Daar gaat de shift plaatsvinden van ‘gezond worden’ naar ‘gezond blijven’, van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat en zorgen met’, en van ‘lijdzaam toekijken’ naar ‘actief meedoen’. De verwachte resultaten zijn veelbelovend. Jenneke Ouwersloot, transformatiemanager Integrale Zorg bij VGZ licht toe: “VGZ en Zilveren Kruis geloven echt in dit plan. Als het collectief, de wijk en de kwaliteit van leven van inwoners als vertrekpunt worden genomen ontstaat een andere dynamiek. We weten dat er ontzettend veel mensen zijn die graag anderen helpen, onderdeel willen zijn van een community. Door dat te faciliteren ontstaat creativiteit waarmee de combinatie van vergrijzing en personeelstekorten op andere manieren kan worden opgevangen. Vanuit een stevige sociale basis waarin mensen naar elkaar omkijken. We willen leren wat werkt in de dagelijkse praktijk, en wat niet. Vanuit VGZ zijn we vanaf het begin af aan actief betrokken geweest bij de totstandkoming van het transformatieplan. Ook ondersteunen we bij verschillende buurten, zoals in Midden-Brabant. Dit doen we onder andere door de inzet van een van onze eigen consultants.”
Binnen de Wijkverpleging Alliantie werken de volgende organisaties samen: Amstelring, Buurtzorg, Careyn, Carintreggeland, Espria, Icare (Espria), Rivas Zorggroep, Santé Partners, Sensire, Thebe, Vierstroom, ZorgAccent, Zorgbalans, Zorggroep Meander (Espria), ZuidZorg & ZZG zorggroep. Deze organisaties hebben samen ruim 60-70% marktaandeel binnen de wijkverpleging. Bekijk voor meer informatie de website www.debuurtalsecosysteem.nl